Jak interpretować tabelę:
wpis free oznacza wolny, np. na zdjęciu rtg stawy są prawidłowe, ale nie jest to oficjalny wynik z wpisem do rodowodu
Z jakimi problemami zdrowotnymi możesz zetknąć się w rasie?
Powstało wiele bardzo wyczerpujących opracowań dotyczących wymienionych poniżej chorób, dlatego skupię się tutaj tylko na wymienieniu najczęstszych chorób dotykających bc i podaniu systemów ich oceniania wraz z odnośnikami, gdzie możesz poczytać więcej na temat danej choroby.
1. Choroby stawów:
-
dysplazja biodrowa HD (hip dysplasia)
W skrócie: nieprawidłowości w budowie panewki stawowej - niedopasowanie kształtu głowy kości udowej do panewki stawu biodrowego (luzy w stawie), zbyt płytka panewka, nieprawidłowy kształt głowy kości udowej; powodujące w większym lub mniejszym stopniu kulawizny i ból, w zależności od stopnia zaawansowania ograniczające sprawność psa lub wymagające leczenia.
Więcej na temat dysplazji biodrowej link
Wyniki:
HD A - biodra doskonałe, wolne od dysplazji
HD B - biodra poprawne, wolne od dysplazji
HD C - lekka (nieznaczna) dysplazja
HD D - umiarkowana (średnia) dysplazja
HD E - ciężka dysplazja
-
dysplazja łokciowa ED (elbow dysplasia)
W skrócie: termin dysplazja łokciowa jest używany do opisania grupy schorzeń stawu łokciowego spowodowanych zaburzeniami rozwojowymi (z wykluczeniem mechanicznych urazów); zaliczane są tutaj: izolowany wyrostek dziobiasty przyśrodkowy kości łokciowej (FMCP), osteochondroza kłykcia przyśrodkowego kości ramiennej (OCD), izolowany wyrostek dodatkowy kości łokciowej (UAP), niezgodność powierzchni stawowych (INC); tak jak dysplazja biodrowa powoduje bolesność stawu objętego chorobą, kulawizny, może wymagać leczenia operacyjnego i okresowego lub dożywotniego ograniczenia ruchu.
Więcej na temat dysplazji łokciowej link
Wyniki:
ED 0/0 - łokcie prawidłowe, wolne od dysplazji
ED 1/1 - lekka (nieznaczna) dysplazja
ED 2/2 - średnia (umiarkowana) dysplazja
ED 3/3 - ciężka dysplazja
Zarówno w przypadku bioder, jak i łokci możliwe są oznaczenia np. A/B, C/D, A/D, 0/1, 1/2, itd. które mówią o odpowiednio o lewym/prawym stawie.
-
osteochondroza (OCD) - oddzielająca martwica kostno-chrzęstna, może dotknąć każdy staw w ciele psa -> więcej tutaj
-
młodzieńcze zapalenie kości -> więcej tutaj
Więcej informacji na temat chorób stawów u psów znajdziesz tutaj.
2. Choroby genetyczne, na które dostępne są testy DNA:
-
CEA (CH) - anomalia oczu collie -> wrodzone zmiany w budowie naczyniówki i siatkówki oka, mogą być o różnym stopniu nasilenia i ograniczenia widzenia (więcej tutaj)
-
CL (NCL5) - neuronowa lipofuscynoza ceroidowa 5 -> wrodzona choroba neurodegeneracyjna (więcej tutaj)
-
TNS - zespół uwięzionych neutrofili -> wrodzone upośledzenie układu odpornościowego (więcej tutaj)
-
MDR1 - nadwrażliwość na iwermektynę -> należy uważać, jakie leki podaje się psu, niektóre mogą powodować problemy neurotoksyczne (więcej tutaj)
-
IGS - zespół Imerslunda-Grasbecka -> wrodzone zaburzenia wchłaniania wit. B12 w jelitach (więcej tutaj)
Sposób dziedziczenia powyższych chorób -> autosomalny recesywny, czyli: aby szczenię było chore, każdy rodzic musi mieć przynajmniej jedną wadliwą kopię genu odpowiedzialnego za powstanie choroby = ujawnienie mutacji, i przekazać ją szczenięciu.
Bezpieczne jest rozmnażanie psów zdrowych (normal) z innymi zdrowymi i z nosicielami (carrier), z takich skojarzeń urodzą się tylko szczenięta zdrowe lub nosiciele danej choroby.
N/N, +/+ = normal (wolny od mutacji, zdrowy)
N/C, +/- = carrier (nosiciel, zdrowy)
C/C, -/- = affected (2 wadliwe kopie genu, chory)
3. Choroby oczu:
-
CEA - anomalia oczu collie
-
PRA - postępujący zanik siatkówki
-
CAT - katarakta, zaćma -> zmętnienie soczewki oka
-
Glaukoma (jaskra) -> nadmierny wzrost ciśnienia wewnątrz gałki ocznej
O tym, że pies jest zdrowy, czy chory na powyżej wymienione choroby, mówi przeprowadzone badanie kliniczne oczu przez weterynarzy okulistów.
4. Inne choroby:
-
epilepsja
-
EIC/BCC - exercise induced collapse, border collie collapse -> zapaść powysiłkowa
-
głuchota
-
coraz częściej choroby serca